Η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών είναι το αρχαιότερο και μεγαλύτερο Ορχηστρικό Σύνολο στην Ελλάδα. Δημιουργήθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα ως Συμφωνική Ορχήστρα του Ωδείου Αθηνών και το 1943 απέκτησε τη σημερινή της μορφή και ονομασία.
Τον Μάϊο του 2018 γιόρτασε τα 75 χρόνια από την πρώτη της συναυλία, στις 28 Φεβρουαρίου του 1943. Στα χρόνια αυτά έχουν συμπράξει με την Ορχήστρα πραγματικοί θρύλοι της μουσικής, ανάμεσά τους οι Ρίχαρντ Στράους, Βάινγκαρτνερ, Κνάπερτσμπους, Βάλτερ, Μητρόπουλος, Γιόχουμ, Μαρκέβιτς, Μάαζελ, Τεμιρκάνοφ, Πλασόν, Ασκενάζυ, Φρέιρε και κορυφαίοι σολίστ, όπως ενδεικτικά οι Ρούμπινσταϊν, Κεμπφ, Κορτώ, Κράισλερ, Τιμπώ, Καζάλς, Ροστροπόβιτς, Μπρέντελ, Μπάρενμποϊμ, Άργκεριχ, Καβάκος και Λεόνσκαγια κ.ά. Μεταξύ των πιο διαπρεπών μελών της έχει υπάρξει ο κορυφαίος Νίκος Σκαλκώτας.
Με πάθος και προσήλωση υπηρετείται ο ιδρυτικός σκοπός της Ορχήστρας, που είναι να παρουσιάζει το διεθνές και ελληνικό συμφωνικό ρεπερτόριο καθώς και έργα σύγχρονης δημιουργίας με έμφαση στους Έλληνες συνθέτες, σε ένα όσο το δυνατόν ευρύτερο κοινό. Η συμμετοχή της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών σε πολιτιστικά δρώμενα είναι σταθερή, με περισσότερες από πενήντα συναυλίες κάθε χρόνο.
Εκτός από την Αθήνα, εμφανίζεται τακτικά σε πόλεις της ελληνικής περιφέρειας, καθώς και σε σημαντικές αίθουσες και φεστιβάλ του εξωτερικού. Και βέβαια, μέρος της δραστηριότητας της Ορχήστρας είναι και η αποτύπωση επιλεγμένων έργων σε φορείς ήχου.
Στο πλαίσιο διεύρυνσης της βάσης του κοινού της, η Ορχήστρα με crossover εκτελεί κινηματογραφική μουσική και rock ρεπερτόριο, ενώ η σύγχρονη διαδραστική της ματιά τη φέρνει σε διάφορους χώρους πολιτισμού, εκπαιδευτικά και κοινωνικά ιδρύματα.
Σημαντικότατο είναι το εκπαιδευτικό και κοινωνικό έργο που επιτελεί στην Αθήνα καθώς και σε πολλές πόλεις της ελληνικής περιφέρειας.
Στις δράσεις της Κρατικής Ορχήστρας ενδεικτικά περιλαμβάνονται και:
Οι «Μουσικοί Περίπατοι στα Μουσεία». Κύκλος συναυλιών μουσικής δωματίου στα μεγαλύτερα μουσεία της Αθήνας με στόχο την ανάπτυξη διαλόγου ανάμεσα στη μουσική και τα εικαστικά.
Το πρόγραμμα «Προσφορά Μουσικής και Μουσική Προσφορά» υπό τον παγκοσμίως κορυφαίο βιολονίστα και αρχιμουσικό Λεωνίδα Καβάκο. Προσφέρει υψηλού επιπέδου μουσική σε πόλεις της περιφέρειας, ενώ συνδράμει στην κάλυψη των μεγάλων αναγκών τόσο κοινωνικών φορέων ανά την Ελλάδα, όσο και της Ορχήστρας μας, με την οποία τον συνδέουν βαθείς δεσμοί.
Η «Ακαδημία Νέων Μουσικών», ένα όνειρό μας που πραγματοποιήθηκε… Είναι διετούς φοίτησης και προετοιμάζει νέους μουσικούς για τη στελέχωση Ορχηστρών ανά τον κόσμο.
Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Δικαίωμα στη Μουσική», υλοποιούν τα δεκαπέντε μουσικά σύνολα της Ορχήστρας σε όλη την Ελλάδα. Σε διάστημα πέντε ετών συναντήσαμε περισσότερους από 30.000 ακροατές σε σχολεία, ειδικά σχολεία, ιδρύματα, νοσοκομεία, μονάδες απεξάρτησης και σωφρονιστικά ιδρύματα ενώ προσφέραμε σεμινάρια σε 30 πόλεις με τη συνεργασία περισσότερων από 50 μουσικών φορέων.
Το Εργαστήρι Χάλκινων Πνευστών, μυεί μουσικούς όλων των επιπέδων και ηλικιών στον επιβλητικό κόσμο των Χάλκινων Οργάνων.
Αλλά και
Το «Ροζ Κουτί», ο ανοικτός κουμπαράς που δημιουργήσαμε, προσφέροντας τα έσοδα κάποιων συναυλιών ως μια μικρή έστω βοήθεια στους πρόσφυγες.
Διευθυντές της Ορχήστρας έχουν διατελέσει κατά το παρελθόν οι Φιλοκτήτης Οικονομίδης, Θεόδωρος Βαβαγιάννης, Ανδρέας Παρίδης, Μάνος Χατζιδάκις, Γιάννης Ιωαννίδης, Αλέξανδρος Συμεωνίδης, Άρης Γαρουφαλής, Βύρων Φιδετζής και Βασίλης Χριστόπουλος. Από τον Μάιο του 2014 Διευθυντής της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών είναι ο Στέφανος Τσιαλής.